Surken (zuring).
Ik tink dat we allegearre de Soere Surk wol kenne. As men der op kôget dan smakket it soer. Dêrom wurdt er fansels Soere Surk neamd.
Dy soere smaak komt fan it oxaalsoer dat yn'e plant sit. Dat soer sit yn alle soarten Surken, en der binne in hiel wat soarten Surken.
Yn Fryslân binne wol sa 'n njoggen soarten te finen: de Soere surk (veldzuring), de
Lytse surk (Schapezuring), de Krolsurk (Krulzuring), it Hantsjeriis (Waterzuring), en de Poddeblêden (Ridderzuring) binne hjir by ús de algemienste soarten.
De oare fjouwer soarten komme minder faak foar. Dat binne de Knopsurk (Kluwenzuring), deSésurk (Zeezuring), de Sompesurk (Moeraszuring), en de Reade surk (Bloedzuring).
No moatte wy by de namme Poddeblêden efkes oppasse, want yn de Wâlden wurde de blêden fan it Weversblêd (Grote weegbree) ek Poddeblêden neamd.
Men kin tink wol begripe dat de Surken net sa'n maklik geslacht planten is. De Rabarber is ek famylje fan de Surken.
Dêr sit ek dat oxaalsoer yn, dat makket de smaak oan de Rabarber, dêrom docht de kok der ek meastal wat sûker by.
Alle Surken ha in pinwoartel of inwoartelstôk en binne dus oerbliuwende planten. Op de grûn sitte de blêden yn in rozet. De stâle fertakket him in eintsje boppe de grûn.
De blommen sitte boppe oan de stâlen; it lykje fan dy plumen, de kleur is grien-read. It sied wurdt troch de wyn ferspraat.
De Lytse surk hâldt net fan kalk en is op de klaai ek hast net te finen.
It Hantjseriis fynt men oan de kant fan it wetter en hat grutte lange blêden. De Soere surk groeit oeral.
Yn'e maitiid sjocht men hjir en dêr noch wol ris in stik lân dat read is fan de Surken; dat binne de Soere surken.
De Poddeblêden groeie faak op rommelige plakjes, se ha grutte en brede blêden.
Oeds Hoekstra, Burgum.
foto links: it weversblêd.
