De vlier.
De gewone vlier is een struik die vrij algemeen in Nederland voorkomt.
Vroeger plantte men de vlier vlak bij de boerderij, het liefst onder het keukenraam
omdat de vlier bescherming bood tegen kwade geesten, vliegen en ongedierte.
Bovendien trok ze goede geesten aan en was ze een veelzijdig geneesmiddel zodat
men uit respect zijn hoed ervoor af nam.
Als de vlier bloeit in mei/juni doet ze dat met crèmekleurige vijftallige bloemetjes die in schijnschermen bijeen staan. Ze verspreidt een indringende, soms onaangename geur die licht bedwelmend is. In augustus krijgt de vlier bessen die, als ze rijp zijn, zwart van buiten en rood van binnen zijn.
Op allerlei onverwachte plaatsen zien en ruiken we de bloeiende vlierstruiken.
Meestal zijn ze niet aangeplant maar is het zaad verspreid door een vogel. Met name spreeuwen en lijsters zijn namelijk verzot op de vlierbessen. Vandaar dat op de gekste plaatsen een vlierstruik staat te bloeien.
Het is een prachtige struik die samen met kamperfoelie (zij zijn familie van elkaar) in
het voorjaar heel vroeg groene blaadjes toont.
De latijnse naam voor de gewone vlier is Sambuscus nigra. het Latijnse woord sambucus betekent schuiftrompet want vroeger werd vlierhout gebruikt voor het vervaardigen van fluitjes.
Het wordt nu nog wel eens gebruikt voor het maken van mondstukken voor midwinterhoorns.
Naast "Gewone" algemeen voorkomende vlier kunnen we in ons land nog twee soorten aantreffen.
De Tros of Bergvlier (Sambuscus racemosa) groeit op zand en veengronden en de Kruidvlier (Sambuscus ebulus). De Kruidvlier sterft in de winter bovengronds af waarna hij in het voorjaar weer uitloopt.
Als sierstruik kennen we ook nog de Peterselievlier (Sambuscus nigra var Laciniata) met zijn geveerde bladeren, het is een oude cultuurvorm van de gewone vlier.
Het hout van de gewone vlier is zacht, maar splintert niet. Daarom kunnen er kleine gebruiksvoorwerpen van worden gemaakt. De vlier is een zeer gewaardeerde boom. Een bijzonder nuttige boom ook. Bloesem, bessen en bladeren alles werd gebruikt. Het verse jonge blad en fijngewreven schors zijn eeuwenlang befaamd geweest tegen reumatiek.
Vlierbloesemthee is een huismiddeltje tegen verkoudheid en griep want je moet er goed van zweten.
In vlierbessenjam en vlierbessensap zit veel vitamine C .
Boswachter Jacob Bijlsma.
foto links: de bessen van de gewone vlier.
